در نیمه شرقی فلات ایران خارج از مرزبندی‌های سیاسی امروزی، از شرق خراسان و بلوچستان و افغانستان و بخشی از پاکستان تحت ‌تأثیر تمدن هیرمند قرار داشته‌ و این تمدن کهن از منظر آثار تاریخی یافت‌ شده در آن، تنها در شهر سوخته به پنج هزار سال پیش باز می‌گردد.
سیستان و بلوچستان سرزمینی است که ساکنانش چه در اسطوره های شاهنامه وچه در تاریخ همواره کمربسته دفاع از مرزهای ایران بوده‌اند. آن‌ها سربازان آماده ایران بودند و رقص شمشیر نیز نمادی از همین پیشینه تاریخی است.
رقص آیینی شمشیر در بلوچستان رقص دیرپایی است که پیشینه آن به بیش از سه هزار سال پیش می‌رسد که سینه ‌به‌ سینه به نسل‌ها بعد منتقل شده است.
پژوهشگران این رقص را دارای قدرت اجتماعی بسیار زیادی می دانند که می تواند شمار بسیاری از مردان و زنان و جوانان را در حرکت های منظم و بر اساس قواعدی ثابت ، موزون و معینی متحد سازد.
به همین دلیل تاثیری اجتماعی دارد و می تواند بهترین شکل آمادگی برای جنگ باشد. جز این رقص معنای جادویی-آیینی و دینی بسیار مهمی داشت و ایفای همان نقشی را در باور اقوام ابتدایی می کرد که دعا در فرهنگ های پیشرفته.
آنچه امروزه بعنوان چوب بازی در رقص بلوچی شناخته می‌شود ادامه رقص شمشیر است که بلوچ های باستان و گذشته برای استمرار آمادگی دفاعی مبارزین خود در زمان صلح با این رقص شمشیر به تقویت روحیه وامادگی دفاعی نیروهای خود کمک می‌کردند.
رقص آیینی شمشیر در سیستان و بلوچستان جنبه کاملاً دفاعی دارد و داستان دو پهلوان رو در روی یکدیگر است که هر دو سپر به‌ سپر شده و رزم پهلوانی شروع می‌شود تا یکی شکست بخورد و برای فرد پیروز سرنا و موسیقی شادمانی می‌زنند.
نقاشی‌های دیواری کوه خواجه (استان سیستان و بلوچستان) که به ‌جا مانده از دوره اشکانیان و ساسانیان در ایران است، تصاویری را به نمایش گذاشته‌ که نشان‌دهنده سنت‌های موسیقایی و بزمی و رقص شمشیر و جنگ در این نقطه از ایران در آن روزگار است.